شهید

شهید کیست ؟ شهادت چیست؟

”ولا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون" گمان مبر آنان که در راه حق شهید شده اند مرده اند . خیر ، آنها زندگانی هستند نزد پروردگارشان و متنعم  به انعامات او . این وعده الهی به کشته شدگان در راه حق و پیامی روشن برای بازماندگان می باشد براستی او کیست که پس از دنیای مادی نزد پروردگارش متنعم می گردد .حماسه شهید ، جاودانگی شهید ، شفاعت شهید ، قداست شهید ، حق شهید و... همه اینان هزاران واژگانی  هستند که خود  دنیایی وسیع و مفاهیمی عمیق دارند  شناخت مفاهیم آغاز شناخت شهید و آرمان اوست

حماسه شهید

شـهید حماسه آفرین است و این بزرگترین خاصیت شهید است . در مـلت هایی که روح حماسه می میرد ، مهمترین خاصیت شهید و شهادت دمیدن دوباره روح حماسه و حماسه آفرینی است . اسلام نیازمند حماسه آفرینی می باشد و حماسه آفرینی نیازمند شهید و این ضرورت یک جامعه پویا و اسلامی است .جاودانگی شهید جاودانگان در میان ملتها چند گروهند ، اساتید بواسطه علمشان ، مخترین بواسطه اختراعشان و ... شهـدا نیز جاودانگان در میان ملتها هستند و آنچه که او را جاودانه می کند خون است اما جاودانه ترین جاودانه ها شهید است چرا که پیامبر اکرم (ص) فرمود : بالا دست هر نیکوکاری نیکوکار دیگری است تا آنگاه که شهید شود . همین که در راه خدا شهید شد بالا دست دیگری ندارد . شفاعت شهید در احادیث چنین آمده است که خداوند شفاعت سه طبقه را در روز قیامت می پذیرد . که یکی از آنان شـهید است . این شفاعت ، شفاعت هدایت است . ظهور و تجسم حقایقی است که در دنیا اتفاق افتاده است . این شهدا هستند که گروه گروه مردم را از ظلمات و گمراهی نجات داده و به شاه راه روشن هدایت رسانده اند .امیرالمومنین علی (ع) می فرماید : خدا شهدا را در قیامت به بابها و جلال و عظمت و نورانیتی وارد می کند که اگر انبیا از مقابل آنان بگذرند و سواره باشند به احترام شهدا پیاده می شوند .قداست شهید در اسلام وقتی می خواهند مقام کسی را بالا ببرند او را با شهید برابر می کنند . مثلاً می گویند اگر طالب علم ، حقیقتاً انگیزه اش تقرب به خدا و خدمت باشد و در طی کسب علم بمیرد شهید از دنیا رفته است این نشان دهنده ارزش و قداست شهید است اما کلمات به خودی خود در قالب لغت به جهت لفظ بودن قداستی ندارد . این معنی آن کلمه است که قداست می بخشد و دراسلام کلمه شهید قداستی خاص دارد که حاله ای از نور آن را فرا گرفته است .از نظر اسلام هر کس به مقام و درجه شهادت نائل آید ، یعنی واقعاً در راه هدفهای عالی اسلامی  به  انگیزه برقراری ارزشهای واقعی بشری کشته شود به یکی از عالیترین و واقعی ترین درجات و مراتبی که یک انسان ممکن است به آن دست یابد رسیده است . اما  باید دید منشأ قداست شهید چیست ؟ آیا کشته شدن مقدس است ؟ ما می دانیم مرگ و میرهای اشخاص انواع و اقسام دارد : 1. مرگ طبیعی  : شخص  عمر طبیعی خود  را  به  پایان می رساند  و  به طور طبیعی می میرد . این گونه مرگها  قهراً عادی تلقی می شود . نه  افتخار آمیز است و نه ملامت خیز ، و حتی تأسف زیادی  به دنبال  خود نمی آورد و قهراً این گونه مرگها نفله شدن هم تلقی نمی شود .2. مرگ اخترامی در اثر بیماریها : مثلاً حصبه ، وبا ، و غیره ، یا در  اثر حوادث  یا سوانحی از قبیل زلزله و سیل . این گونه مرگها هر چند ملامت یا افتخاری ندارد ، اما نفله شدن است و قهراً موجب تأسف . 3. مرگهایی که پای یک جنایت در کار است : یعنی مرگهایی که از طرف مقتول هیچ عملی صورت نگرفته و قاتل صرفاً به موجب هوی و هوس خود که وجود طرف را مزاحم منافع خود تشخیص می دهد او را به قتل می رساند . در روزنامه ها می خوانیم که  فلان زن  فرزند  خردسال شوهرش را سر به نیست کرد ،  به خاطر اینکه مورد علاقه شوهرش بوده و می خواسته قلب شوهر منحصراً در تملک خودش باشد یا فلان مرد به دلیل اینکه فلان زن عشق او را نپذیرفته او را کشته است ، یا در تاریخ می خوانیم که فلان حکمران همه فرزندان حکمران دیگر را قتل عام کرد که در آینده رقابت نکنند . در این گونه جریانها از ناحیه قاتل ، جنایت و خباثت  وجود دارد و عملش نفرت انگیز تلقی می شود و در ناحیه مقتول ، مظلومیت ، بی دخالتی ، نفله شدن و هدر رفتن وجود دارد و عکس العملش در انسانهای دیگر تأسف و ترحم است . بدیهی است که این چنین مردن در عین اینکه تآسف انگیز و ترحم خیز است ، تحسین آمیز نیست ، افتخار شمرده نمی شود  زیرا مقتول به هیچ وجه دخالتی نداشته است ، حسادت ، عداوت وحقارت طرف موجب شده که بی سبب کشته شود.4. مرگهایی که خود آن مرگها جنایت است : از قبیل خود کشی ها این گونه مرگها نفله کردن و هدر دادن خود است ، بدترین انواع مرگهاست . کسانیکه در تصادف اتومبیل کشته می شوند و خود مقصرند ، مرگشان از این قبیل مرگها است و همچنین کسانیکه در راه یک گناه به هر شکل و به هر صورت باشد کشته شوند از این قبیلند .

5. مرگهایی که شهادت است : مرگی شهادت است که انسان با توجه به خطرات احتمالی یا ظنّی یا یقینی فقط به خاطر هدفی مقدس و انسانی به تعبیر قرآن «فی سبیل الله » از آن استقبال کند . شهادت دو رکن دارد : یکی اینکه در راه خدا و فی سبیل الله باشد ، هدف مقدس باشد و انسان بخواهد جان خود را فدای هدف نماید . دیگر اینکه آگاهانه صورت گرفته و خود عالمانه آن را انتخاب کرده باشد . معمولاً در مورد شـهادت ، جنایـت هم است ، یعنی عمـلی که از جهـت انتسابش به مقتول شـهادت است و مقدس است ، از جهت انتسابش به قاتل جنایت و پلیدی است . شهادت به حکم اینکه عملی آگاهانه و اختیاری است و در راه خدا منشأ قداست شهید شده است . حق شهید همه دلسوزان و خدمت گذاران اعم از معلمان ، مخترعان ، پزشکان و... بر بشریت حق دارند . اما هستند کسانیکه حقی عظیم بر گردن حق داران جامعه داشته اند . آری این معلمان و... خود مدیون شهید هستند . چرا که شهید با شهادت خود محیط را برای کسب علم ، اختراع و... فراهم می آورد . او نظیر شمع می سوزد تا دیگران در پرتوی سوختنش آسایش یابند . اگر نبود سوختن شهید در مقابل ظلمتها بشر ره به جایی   نمی برد و این چنین است که شهید در اذهان ملتهای مسلمان مفهومی مقدس است . بدن شهید غسل میت یکی از دستورهای اسلام عزیز است ، خداوند می فرماید : هر میتی را غسل داده و در جامه ای سفید و پاکیزه کفن کنند و سپس نماز بخوانند و دفن کنند این دستور اسلام است . اما این دستور استثنایی هم دارد و آن شهید است وقتی اسلام بدن شهید را از شستن و یا خارج کردن لباسهای دوران حیاطش جدا نمی کند بدان معنی است که روح او همچنان پاک و وارسته است . که در بدنش ، خونش و حتی جامه اش اثرگذاشته است . آری بدن و جامه شهید از ناحیه روح و اندیشه و حق پرستی و پاک باختگی کسب شرافت کرده است . او را بدون غسل دفن می کنند . شهید کیست ؟شهید با خدای متعال وارد معامله می شود اما چه معامله ای ، خرید و فروشی که با هیچ یک از معاملات اقتصادی این جهان همخوانی ندارد خریدار حضرت باری تعالی است فروشنده انسان مجاهد است و کالا جان ، و بها بهشت است . خداوند متعال خریدار جان مؤمن است ، مالک مؤمن و جان او ، کیست؟ جز خدای هستی بخش که مالک انسان و جهان هستی است ؟ خداوند کریم آنچه را متعلق به خودش است خریداری می کند . بهایی که در برابر آنچه متعلق به خودش است ، می پردازد چیست ؟ بهشت است ، بهشت جایی که یک ثانیه از آن با تمام دنیا و متعلقاتش قابل مقایسه و معاوضه نیست و خداوند کریم در این معامله در برابر جانی که تقدیمش می شود بهشت ابدی عطا می کند در برابر مالی که از خودش است و در راه خودش هزینه می شود بهشت ماندگار می گردد . کجای عالم چنین معامله ای سراغ دارید ؟ انسان مجاهد مؤمن به برکت ایمان وکیاست ایمانش این فرصت را مغتنم شمرده و چنین معامله جاودانه ای انجام داده خداوند کریم ، خداوند رحمان و رحیم ، خوبان و خاصان را در این معامله وارد می نماید و بهشت جاودان و خشنودی و رضای خود را نصیب آنها می نماید .دنیای شهید شهید به دنیا معنا و مفهوم دیگری می بخشد . شهید به دنیایی که دنی و پست است زینت می دهد شهید دنیا را از ملک به ملکوت تبدیل می کند شهید به دنیا جلا می بخشد . آنهایی که دنیا را عامل خسران و هلاکت خود می بینند ، آنهایی که دنیا را لعن و نفرین می کنند ، آنهایی که همه گره ها و مشکلات را  به حساب دنیا می گذارند ، آنهایی که از آمدن به این دنیا پشیمانند ، آنهایی که در غل و زنجیر اسارت مادیات گرفتارند و... یک نگاه به شهید بیندازند و ببینند چگونه دنیا عامل رستگاری او شد ، چگونه دنیا ثنا گوی شهید شد ، چگونه شهید از گره ها و مشکلات رهیده و به اوج رسید ، چگونه از آمدن به دنیا پشیمان نیست بلکه در اوج لذت است ، چگونه شهدا غل ها و زنجیر ها و اسارت ها را دریدند و پرواز کردند و... شهید دنیا را تفسیر کرد شهید دنیا را مفهوم و معنای راستین و حقیقی بخشید این گوشه ای از حق شهید   بر دنیا است .شهید و آخرت شهید در عقبی از پاکی محض بهره مند است . همه گناهان او بخشوده شده و از آن چنان جایگاهی برخوردار است که آرزو می کند برگردد و دوباره چند باره شهید شود و از جایگاه های بالاتر برخوردار شود. درجات و جایگاه شهید در بهشت به گونه ای است که آرزوی دیگران است که ای کاش ما هم جزو مجاهدین فی سبیل الله بودیم و از فیض شهادت بهره مند شده و چنین جایگاهی داشتیم . برزخ شهدا شهدا در برزخ عالمی بس لذت بخش دارند در برزخ نظاره گر دنیایند . بر اهل دنیا و بر دلباختگان و خود فروختگان به دنیا می خندند و بر آن ها که از مرگ می ترسند یا مرگ را نابود شدن می دانند با نظر اعجاب می نگرند ، چرا که آن ها این راه را طی کردند ، این باور را در خود به حد یقین رساندند ، فهمیدند و یا نفسی مطمئن پای در رکاب جهاد قرار دادند و تا مرز شهادت شتافتند و برزخ شاداب و نورانی را درک  کردند ، لذا می گویند ای کاش دیگران همچون ما دل از لذایذ دنیا می کندند و جهاد اصغر و جهاد اکبر را پیشه می کردند و به ما ملحق می شدند . آری آن ها برای رسیدن قیامت و درک بهشت ابدی لحظه شماری می کنند ، آن ها از همجواری با کمال یافتگان بهره مندند . آن ها لذت یک همنشینی با اولیای الهی را به همه دنیا و متعلقات آن نمی فروشند برزخ آن ها اوج لذت و عین نشاط است .شهید و اقارب شهید شفیع روز جزاست ، شهید هدیه از یک پدر دل سـوخته تقدیـم به محضر حضـرت حق است ، شهـید تقدیمی از یک مادر زجر کشیده به عالم ملکوت است ، شهید برادران و خواهران خود را در غم نشـانده اما در پاداش متنعم بودن در جوار حضرت حق سهیم می کند ، شهـید همـسر و فرزنـدان را تنـها می گذارد اماخدای بزرگ را کفیل آنها می کند ، شهید در دنیا زیبنــدگی اقارب و در آخرت دست گیرنـدگی است ، شهید شفیع و الدین و همسر و فرزندان است و شهید بهشت آفرین است .شهدا و آنهایی که ماندند آنانی که زنده اند ، آنانی که هنوز از حیات این جهان برخوردارند چه باز ماندگان و اقارب ، چه آشنایان و چه ناآشنایان همه و همه پیامبران شهدایند . شهید عملاً پیام ماندگار به انسانیت می دهد ، شهید با شهادت خود عملاً درس انسانیت و ایثار می آموزد . آنان که هستند حق شهید را با بازگو کردن پیام او و زنده نگه داشتن راه و مرام او ادا می کنند . آنان که هستند ، دین خود را به شهدا با بر دوش گرفتن علم او و رفتن راه و ادامه دادن رزم و جهد او ادا خواهند کرد . آنان که زنده اند بر ملا کننده توطئه های شیطانی و مکر مکاران و نفاق منافقانند . آنان که زنده اند بر پا دارنده عدل و عدالتند تا روح نظاره کننده شهیدان را شاد کنند . ولی آشنایان با شهدا رزمشان رزم دیگر است . سوز و گدازشان از نهادی می خیزد که با چشم خود ارزشهای انسانی شهدا را دیده اند . تلاششان در جهت احیای خوبی ها و پاکی ها از درونی نشأت گرفته با همنشینی شهدا مملو از عشق و انگیزه الهی شده است. آرای آشنایان شهدا هرگز فراموش نمی کنند که جوان خردسال بسیجی نیمه شب آرام از سنگر خارج می شد و خلوت گاهی بر می گزید و از عمق وجودش می گریست و می نالید و طالب شهادت در راه حق بود . فراموش نمی کنند که نوجوانان رشد نایافته برای آنکه از فیض جهاد و شهادت محروم نشود خود را در مخفیگاه های وسایل نقلیه پنهان می کرد تا مانعش نشوند و بتواند پای در میادین نبرد بگذارد . فراموش نمی کنند که در جمع بسیجیان سنگر نشین آنچه حاکم بود ، ایثار و از خود گذشتگی بود . فراموش نمی کنند که پشت پا زدن به همه مظاهر دنیا و رو آوردن به همه ذخایر آخرت شیوه جوانان و نوجوانان بسیجی و عاشقان شهادت بود . آشنایان با شهدا همه این کمالات و ارزشها را از نزدیک دیده اند لذا امروز نمی توانند آرام گرفته و شاهد ضد ارزشها باشند . نمی توانند آرام گیرند و بر خیانت خائنین به دست آورد شهدا را نظاره کنند . نمی توانند مسئولیت و پست را دست انسان لاابالی و بی دین ببینند . کسانیکه از نزدیک از زبان همه شهدا شنیده اند رهبر را تنها نگذارید . آری آشنایان شهدا یکپارچه حرارت و سوز و گدازند خود را به آب و آتش می زنند تا راه و مرام شهدا بی رهرو نماند . آشنایان شهدا امروز دور هم جمع می شوند و یادواره شهید می گیرند تا پیام رسان شهدا باشند . آشنایان شهدا عاشقانه می شتابند و عکس شهید ، خاطره شهید ، وصیت شهید و هر آنچه از شهدا مانده است را گرد می آورند تا همیشه تاریخ بماند و بدرخشند و دل های مستعد را نورانی کند .گاهی به حقیقت شهادت شهادت فنا شدن انسان برای نیل به سرچشمه نور و نزدیک شدن به هستی مطلق است. شهادت عشق به وصال محبوب و معشوق در زیباترین شکل است. شهادت مرگی از راه کشته شدن است که شهید آگاهانه و بخاطر هدف مقدس و به تعبیر قرآن (( فی سبیل الله)) انتخاب می کند. یعنی شهید در راهی کشته می شود که هر دو ارزش آگاهانه و فی سبیل الله را داراست و چنین مرگی است که به تعبیر پیامبر((ص)) شریفترین و بالاترین نوع مردن است (اشرف الموت قتل الشهاده) و علی (ع) آن را گرامی ترین نوع مردن می داند.(اکرمالموت القتل) شهید در لغت به معنی ((گواه)) است و در اصطلاح به کسی گویند که در مجرای شهادت قرار گرفته ودر راه خدا کشته می شود. شهادت نوعی از مرگ نیست بلکه صفتی از ((حیات معقول)) است. زیرا حیات معمولی که متاسفانه اکثریت انسانها را اداره می کند همواره خود و ادامه بی پایان خود را می خواهد لیکن در حیات معقول فردآن زندگی پاک از آلودگی ها که خود را در یک مجموعه بزرگی به نام جهان هستی در مسیر تکاملی می بیند که پایانش منطقه جاذبه الهی است. لذا شهید همواره زنده است و حیات و ممات او همواره صفتی است برای حیات طیبه و به مصداق آیه شریفه قرآن که می فرماید: و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون (169آل عمران) و گمان مبر آنان که در راه خدا کشته شده اند مردگانی هستند بلکه آنان زنده و در بارگاه پروردگارشان بهره مندند. شهید همواره زنده است و مرگ او در واقع انتقال از حیات جاری به حیات پشت پرده آن می باشد. و یا در آیه ای دیگر می فرماید: ((و لا تقولوا لمن یقتل فی سبیل الله اموات بل احیاء ولکن لا تشعرون)) که در این آیه نیز به زنده بودن شهید اشاره نموده است. در قرآن مجید حدود ده آیه به صورت صریح درباره کسانی که در راه خدا کشته شده باشند وجود دارد. از جمله مسائلی که در این آیات به آن اشاره شده است عبارت است از زنده بودن شهید، رزق شهید، آمرزش گناهان شهید،ضایع نشدن عمل شهید، مسرت و خوشحالی شهید، وارد شدن در رحمت الهی و رستگاری شهید. در این نوشتار کوتاه اشاره ای به آنها خواهیم داشت. حیات شهید یکی از ویژگی هایی که قرآن شریف برای شهیدان ذکر کرده است، مساله حیات و زنده بودن آنها است. حال باید بدانیم که منظور قرآن از این حیات چه نوع حیاتی است؟ آیا منظور از حیات، حیات مادی است؟ یا این حیات مخصوص به روح و روان شهدا است؟ آیا این حیات به جسم شهید هم مربوط می شود یا خیر؟ و دهها سوال دیگر که باید مورد بررسی قرار گیرد و به آنها پاسخ داده شود. حیات در لغت به معنای((زنده بودن)) آمده است. و در اصطلاح از دیدگاه های مختلف تعاریفی از آن ارائه گردیده است. اما مراد از حیات شهیدان که خداوند در قرآن فرموده است چیست؟ در ذیل آیه 154 سوره بقره تحت عنوان((و لا تقتلوا لمن یقتل فی سبیل الله اموات بل احیاء ولکن لا تشعرون)) که به زنده بودن شهیدان اشاره کرده و اقوال مختلفی از طرف مفسرین ارائه گردیده است. برخی گفته اند که منظور این است که شهدا به زودی در قیامت زنده خواهند شد. برخی نیز گفته اند

که: کشته شدگان در راه خدا، دارای هدایت و ایمان و دین صحیح هستند، نمرده اند و زنده هستند.

برخی دیگر گفته اند: مقصود این است که، چون از شهیدان، نام نیک در این دنیا باقی مانده است زنده می باشند. مفسرین دیگر نیزاقوال دیگری را آورده اند که هر کدام به نوعی بیان کننده حیات شهدا می باشد و همه این اقوال به زنده بودن آرمان و اهداف شهیدان در جامعه باور دارند. نگاهی به حقیقت شهادت شهادت فنا شدن انسان برای نیل به سرچشمه نور و نزدیک شدن به هستی مطلق است. شهادت عشق به وصال محبوب و معشوق در زیباترین شکل است. شهادت مرگی از راه کشته شدن است که شهید آگاهانه و بخاطر هدف مقدس و به تعبیر قرآن (( فی سبیل الله)) انتخاب می کند. یعنی شهید در راهی کشته می شود که هر دو ارزش آگاهانه و فی سبیل الله را داراست و چنین مرگی است که به تعبیر پیامبر((ص)) شریفترین و بالاترین نوع مردن است (اشرف الموت قتل الشهاده) و علی (ع) آن را گرامی ترین نوع مردن می داند.(اکرمالموت القتل) شهید در لغت به معنی ((گواه)) است و در اصطلاح به کسی گویند که در مجرای شهادت قرار گرفته ودر راه خدا کشته می شود. شهادت نوعی از مرگ نیست بلکه صفتی از ((حیات معقول)) است. زیرا حیات معمولی که متاسفانه اکثریت انسانها را اداره می کند همواره خود و ادامه بی پایان خود را می خواهد لیکن در حیات معقول فردآن زندگی پاک از آلودگی ها که خود را در یک مجموعه بزرگی به نام جهان هستی در مسیر تکاملی می بیند که پایانش منطقه جاذبه الهی است. لذا شهید همواره زنده است و حیات و ممات او همواره صفتی است برای حیات طیبه و به مصداق آیه شریفه قرآن که می فرماید: و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون (169آل عمران) و گمان مبر آنان که در راه خدا کشته شده اند مردگانی هستند بلکه آنان زنده و در بارگاه پروردگارشان بهره مندند. شهید همواره زنده است و مرگ او در واقع انتقال از حیات جاری به حیات پشت پرده آن می باشد. و یا در آیه ای دیگر می فرماید: ((و لا تقولوا لمن یقتل فی سبیل الله اموات بل احیاء ولکن لا تشعرون)) که در این آیه نیز به زنده بودن شهید اشاره نموده است. در قرآن مجید حدود ده آیه به صورت صریح درباره کسانی که در راه خدا کشته شده باشند وجود دارد. از جمله مسائلی که در این آیات به آن اشاره شده است عبارت است از زنده بودن شهید، رزق شهید، آمرزش گناهان شهید،ضایع نشدن عمل شهید، مسرت و خوشحالی شهید، وارد شدن در رحمت الهی و رستگاری شهید. در این نوشتار کوتاه اشاره ای به آنها خواهیم داشت. رزق و روزی شهید خداوند در قرآن کریم در سوره آل عمران در آیات 169تا 171 می فرماید: و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون، فرحین بما آتاهم من فضله و یستبشرون بالذین... در این آیات خداوند بعد از اینکه می فرماید شهیدان را مرده مپندارید اشاره می کند به اینکه شهیدان زنده اند و نزد پروردگارشان روزی می خورند( عند ربهم یرزقون) که در این قسمت از آیه به ارتزاق شهیدان اشاره شده است. لذا اگر نوعی حیات مجازی برای شهیدان فرض نمائیم با ارتزاق منافات دارد پس باید حیات را حقیقی در نظر گرفت. زیرا ارتزاق از ویژگی های موجود زنده و حقیقی است و چون خداوند درباره شهیدان گفته است که نزد پروردگارشان، ارتزاق می کنند لذا شهید نمی تواند زنده حقیقی نباشد. در این آیات، سپس خداوند می فرماید: شهدا به خاطر آنچه که خداوند از فضل خود به آنها ارزانی نموده است خوشحال و شادمانند، و در تفسیر مجمع البیان آمده است که این خوشحالی به خاطر نعمت های بهشتی است که خداوند نصیبشان نموده است. و برخی نیز گفته اند این خوشحالی بخاطر رسیدن آنها به مقام حقیقی ولایت و عبودیت است. در ادامه آیات آمده است که: شهدا به آن مومنانی که هنوز به آنها نپیوسته اند و بعد در پی آنها به راه آخرت خواهند شتافت مژده و بشارت می دهند که از مردن نترسید و از خوف از دست دادن متاع دنیا غم مخورید. و آنها را به فضل و نعمت خدا بشارت می دهند و این که خداوند اجر اهل ایمان را ضایع نمی کند. بنابراین شهدا به واسطه نعمت های خدادادی مسرور و خوشحالند و می خواهند این

خوشحالی را با دیگران که به آنها ملحق می شوند تکمیل نمایند و مایلند که به آنها بشارت داده شود
که ترس و اندوهی به خود راه ندهند.

در تفسیر مجمع البیان برای این موضوع سه دلیل ذکر نموده اند: 1- شهدا از وضع برادران مومن خود که در دنیا زنده اند و در راه خدا به جهاد مشغول هستند اظهار سرور می نمایند. 2- قول دوم این است که نامه ای به شهیدان ارائه می شود که در آن اسامی برادران ایمانی آنها، که به درجه شهادت نایل و به آنها ملحق خواهند شد، ثبت است و شهیدان با دیدن این اسامی خوشحال خواهند شد. 3- مراد از ((لم یلحقوا بهم)) مومنانی هستند که در فضل و مقام به آنها نرسیده اند ولی به واسطه ایمان، مقامی عظیم دارند. در همین رابطه حدیثی از پیامبر (ص) نقل گردیده است که بی مناسبت نیست آن را ذکر نماییم و آن این که: از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که شهید دارای سه خصلت است: عند اول قطره من دمه یکفر عنه کل خط و یری مقعده فی الجنه و یزوج من الحور العین و یومن من الفزع الاکبر و من عذاب القبر و یحلی حلی الایمان یعنی با ریختن اولین قطره خون شهید همه خطاها و گناهانش بخشیده و نادیده گرفته می شود و دیگر اینکه جایگاه خود را در بهشت می بیند و از همسران بهشتی اختیار می کند و هم چنین از فزع اکبر(گریه و زاری) و عذاب قبر در امان است و از لباس های بهشتی بر او می پوشانند. این حدیث و امثال آن دال بر جاودانگی و جایگاه رفیع و حیات حقیقی شهیدان دارد. در حدیث دیگری از پیامبر(ص) نقل شده است که رسول اکرم (ص) در روز احد بالای سر ((مصعب بن عمیر)) ایستاد و برای او دعا کرد و سپس گفت: ان رسول الله یشهد ان هولاء شهداء عند الله یوم القیام فاتوهم زوروهم و سلمو علیهم فوالذی نفسی بیده لا یسلم علیهم احد الی یوم القیامه ،الا ردو علیه، یرزقون من ثارالجن ووتح. (کشف الاسرار ، ج1،ص417) یعنی رسول خدا گواهی می دهد که شهدا شاهدان من نزد خدا در روز قیامت هسنتد. بیایید و ایشان را زیارت کنید، بر اینان سلام کنید، که سوگند به آنکه جانم در دست اوست ، هیچ کس نباشد که بر آنها سلام کند الا اینکه جوابش را می دهند. و آنها از میوه های بهشتی و هدایای آن روزی داده می شوند. این حدیث نیز دلالت بر زنده بودن شهدا دارد و نیز دلالت بر لزوم زیارت آنان دارد. در آیه دیگری از قرآن کریم نیز به روزی شهدا اشاره شده است آن جا که می فرماید: والذین هاجروا فی سبیل الله ثم قتلوا اوماتو لیرزقنهم الله رزقا حسنا و ان الله لهو خیرالرازقین لیدخلنهم مدخلا یرضونه. (58و59 سوره حج) یعنی آنان که در راه رضای خدا، از وطن هجرت نمودند و در راه دین خدا کشته شدند و یا مرگشان فرا رسید، البته خداوند، رزق و روزی نیکوئی در بهشت ابد نصیبشان می گرداند که همانا خداوند بهترین روزی دهندگان است. خداوند به آنان در بهشت منزلی عنایت کند که بسیار به آن راضی و خوشنود باشند. در این آیه پس از اینکه از رزق و روزی شهدا با نام رزق حسن و نیکو یاد می کند جایگاه آنان را در بهشت معرفی و آن را مقام رضوان و رفیع می داند. حقیقت رزق شهدا در جهان دیگر بر ما پوشیده است لیکن می دانیم که رزق آنها از جانب خداست.

منبع نرم افزار زیارت همراه با شهدا