پل قدیم دزفول

از دانش‌نامه فرهنگ ایثار , جهاد و شهادت
نسخهٔ تاریخ ‏۲۱ فروردین ۱۳۹۷، ساعت ۱۱:۴۵ توسط Beiranvand97 (بحث | مشارکت‌ها)

پرش به: ناوبری، جستجو


پل قدیم مهم‌ترین اثر تاریخی دزفول و با بیش از ۱۷ قرن سابقه قدیمی‌ترین پل جهان است. این پل که دو منطقه شرقی و غربی دزفول را به هم وصل می‌سازد، در حقیقت یکی از راه‌های رابط منطقه جندی‌شاپور و سرزمین بین‌النهرین بوده، که به دستور شاپور اول پس از پیروزی بر والرین و با بکارگیری اسرای رومی ساخته شده است.


این پل در سال ۲۶۰ میلادی (در حدود ۱۷۵۰ سال پیش) به دستور شاپور اول ساسانی و بدست ده‌ها هزار اسیر رومی بر روی رود دز ساخته شد و به همین دلیل این پل به پل رومی نیز مشهور است. برای حفاظت از پل قلعه‌ای نیز بنا شد که در محل قدیمی آن محله‌ای به همین نام (قلعه) وجود دارد.


پل قدیمی دزفول دارای ۱۴ دهانه است و آب رودخانه دز از زیر آن عبور می‌کند، پل قدیم دزفول از سنگ ساروج و آهک بنا شده و در دوران حکومت عضدالدوله دیلمی، صفویان و پهلوی بازسازی شده است اما پایه‌های پل حکایت از دوران ساسانی دارد.


این پل بر روی رودخانه دز واقع شده و ساختمان فعلی آن در دوران صفویه بر روی ساختمان قبلی بنا شده است. ساختمان این پل متشکل از بافت معماری متعلق به سه دوره تاریخی است. بخش‌هایی از پایه‌های پل مربوط به دوره ساسانی و بخش طاقدیسی پل مربوط به دوره صفویه و از نمونه‌های طاق‌های دوره اسلامی است و سرانجام بخش عرشه پل که از مصالح جدیدی همچون سیمان و فلز ساخته شده است مربوط به دوره رضا شاه پهلوی است. پس از احداث سد دز در شهرستان دزفول فشار آب رودخانه بر این پل بسیار کاهش یافت.


نقل قول‌های مشهور

جرج کرزن در مورد پل قدیم دزفول می‌نویسد: در حدود غربی خاک بختیاری و حوزه نهایی آب دز، شهر جالب توجه دزفول (دزپل) واقع گردیده است. این نام به واسطه پل باشکوه مجاور آنست که بدون شک بدوره ساسانیان متعلق است. قسمت زیرین این پل از سنگ است و قسمت فوقانی که آجری است ظاهراً قدیمی‌تر می‌نماید، 430 یارد طول و بیست و دو طاق به شکل و اندازه مختلف دارد.


حاج نجم الملک در کتاب سفرنامه خوزستان درباره پل قدیم دزفول در سال ۱۲۹۹ چنین می‌نویسد: پلی عظیم بر روی دز از قدیم زده‌اند که از آثار غریبه است. فی‌الجمله تعمیری لازم دارد، طول این پل سیصد و شصت ذرع است. دو دامنه دارد به طول سی ذرع و عرض هفت ذرع و ارتفاع دوازده ذرع، عدد چشمه‌ها بیست عدد و عرض چشمه‌ها بعضی پنج و بعضی نه ذرع است.

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%84_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85_%28%D8%AF%D8%B2%D9%81%D9%88%D9%84%29