آرامگاه محمدبن جعفرطیار (ع )

از دانش‌نامه فرهنگ ایثار , جهاد و شهادت
پرش به: ناوبری، جستجو


بقعه محمد بن جعفر طیار (ع) در فاصله پنج کیلومتری شهر دزفول، در شهرکی به این نام قرار دارد و یکی از زیارتگاه‌های مهم شهرستان دزفول به شمار می‌رود. صاحب بقعه فرزند جعفر طیار برادر امام علی علیه السلام و داماد امام علی علیه السلام (شوهر ام‌کلثوم) و یکی از فرماندهان سپاه اسلام بوده است.


معماری بقعه:

بقعه دارای گنبدی ۱۲ ترک است که با کاشی سبز رنگ ساده و یکرنگ تزئین شده‌اند، این گنبد با حاشیه بندی کاشی‌های ترک‌ها و نقش و نگار هندسی و حاشیه سیاه رنگ و لچکی سفید و نقوش منظم و قرینه سازی جلوه ویژه و زیبایی دارد.


ورودی بقعه از سمت شمال است و دارای دو شبستان در طرفین مقبره است. ضریح مقبره در قدیم چوبی بوده است ولی در سال‌های اخیر ضریحی فلزی با نقش و نگارهای زیبا نصب شده است.


بقعه در وسط باغ بزرگی احداث شده و در اطراف آن آرامگاه‌هایی از اشخاص و شخصیت‌های دزفول وجود دارد. در اطراف هر یک از ایوان‌های اطراف بنا دو غرفه و پلکان وجود دارد. طاق‌های غرفه‌ها و ورودی‌های پلکان با تکه کاشی‌های سبزرنگ تزئین شده‌اند. قرار گیری بقعه در میان درختان کهنسال و سرسبز کُنار جلوه و آراستگی خاصی دارد و از زیبایی و جلالی خاصی برخوردار است. دو درخت کُنار روبروی بقعه وجود دارد که قدمتی یکی از آنها به ۸۰۰ و دیگری به ۷۵۰ سال می‌رسد.


بقعه محمد بن جعفر یک ورودی قدیمی داشته که سر در ورودی با کاشی‌های سیاه و سفید و فیروزه‌ای مربع شکل زینت داده شده و دارای بدنه آجری قدیمی است و در بالای آن تاریخ کاشی‌کاری ۱۳۱۲ و ۱۳۵۱ به چشم می‌خورد و مربوط به اواخر دوره قاجاریه است. دو مناره گلدسته از نوع مناره‌هایی که بر فراز طاق ورودی بنای بقعه ساخته‌اند بر روی سردر حیاط نیز با کاشی‌های آبی رنگ وجود دارند. در کنار این ورودی ۴ درخت قدیمی کُنار قرار دارد که به «چهار خواهر» معروفند و مردم اعتقاد خاصی به بستن دخیل و پارچه و نذر و نیاز به آن‌ها دارند. در میدان جلوی دیوار قدیمی باغ تعدادی کنار سرسبز و کهنه بر زمین‌های چمنی سایه انداخته‌اند که محل نشستن و تفرج مردم است.


با طرح‌های توسعه محوطه بقعه محمد بن جعفر ورودی قدیمی آن در وسط محوطه فعلی قرار گرفته است و از قدمت بنا حکایت می‌کند. در فضای باز حیاط جلوی بقعه حوض زیبا و بزرگی وجود دارد. حضور آب، سبزی درختان کنار (کنار به درختی معنوی و مقدس در فرهنگ قدیم مشهور است) و نمای زیبای بقعه، فضای معنوی زیبایی را به وجود آورده که فرصت مغتنمی برای هر خسته دلی ایجاد می‌کند تا در جو معنوی آن، آرام گیرد.


در خصوص تأیید وجود این بقعه در شهرستان دزفول در کتاب تذکرةالاخیار و مجمع الابرار مطالبی آورده شده و عبداللطیف خان شوشتری نیز در مورد محمد بن جعفر (ع) گفته است: در جنگ فتح شوشتر، محمد بن جعفر طیار به سختی زخمی شده بود و در بازگشت به دزفول دعوت حق را لبیک گفته و در آنجا در خارج شهر مدفون شد.


در حال حاضر این بقعه یکی از جاذبه‌های گردشگری و زیارتی دزفول به شمار می‌رود و مردم زیادی از سراسر استان و شهرستان دزفول به خصوص در فصل بهار از این مکان زیارتی ـ سیاحتی بازدید می‌کنند.


بقعه محمد بن جعفر علیه السلام در ایام محرم: در قسمتی از محوطه این بقعه نخلستانی قرار دارد و با توجه به ارادت مردم دزفول به صاحب این بقعه در روز اربعین کاروان بزرگی از عزاداران حسینی پای پیاده از مرکزشهر دزفول به آستانه مشرف شده و به یاد عاشورا وکاروان اسیران در نخلستان بقعه به عزاداری، ذکر مصیبت و تعزیه می‌پردازند. در طول ایام محرم نیز اغلب مراسمات عزاداری شهرک محمد بن جعفر (ع) در این مکان برگزار می‌شوند.


از برکت حضور بقعه محمد بن جعفر، این شهرک با داشتن بیشترین افراد تحصیل‌کرده دانشگاهی بالاترین سطح تحصیلات در میان شهرک‌های منطقه را دارا می‌باشد.

نگارخانه تصاویر