آب انبار برج اب
برج آب ۱ مربوط به دوره پهلوی اول است و در آبادان، میدان بوارده شمالی واقع شده و در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهی ثبت ۸۳۴۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برج آب ۲ نیز مربوط به دوره پهلوی است و در آبادان، بربم، بعد ازدبستان غیرانتفاعی واقع شده و در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهی ثبت ۸۳۵۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برج آب 1، بوارده آبادان
این آب انبار یا تانکی آب در سال 1940 میلادی در شهر آبادان، محله بوارده شمالی (محله مسکونی خانههای شرکت نفت) توسط معماران اروپائی بالاخص انگلیسیها ساخته شد. ارتفاع این بنا 25 متر و قطر آن 10 متر و 35 سانتیمتر و حجم کل سازه 1875 مترمکعب میباشد و حدود 250 هزار لیتر معادل250 مترمکعب آب را در خود جای میدهد. این برج به صورت 12 ضلعی ساخته شده است.
ورودی این بنا یک درب چوبی کوچک است که صرفاً جهت تمیز کردن مخزن از آن استفاده میشد. برای خنک نگه داشتن آب، سقف و بدنه داخلی مخزن از فلز ساخته شد. روزنههایی با اشکال خاص هندسی برای ورود و خروج هوا و تزئیناتی با کاشی فیروزهای رنگ برای زیبائی دور تا دور نمای بیرونی بنا دیده میشود.
برای ساخت این برج از آجر بصره عراق استفاده شد. یکی از دلایل عمده استفاده از این آجرها نزدیک بودن کارخانه به شهر آبادان بود؛ زیرا فاصله بصره تا آبادان بسیار کمتر از آجرپزیهای داخل بود.
از ویژگیهای این آجر، مقاومت بسسیار بالا و عایق بودن آن است. این آجر گرما را از خود عبور نمیدهد؛ از این رو اکثر خانههایی که با این آجر ساخته میشد در فصل گرم سال احتیاج به کولر نداشتند. به همین دلیل بدنه بیرونی این مخزن آب نیز از آجر بصره ساخته شده است.
این مخزن 000/60 گالن آب معادل 000/240 لیتر آب را در خود جای میداد که به تعداد 550 خانوار 3 الی 4 نفره آب میرساند. منازل مسکونی اطراف مخازن از لولهکشیهای آب شرب برخوردار بودند. کار این مخازن ذخیره آب در زمانهای خاص و انتقال آنها به منازل مسکونی است. از دلایل عمده ساخت این مخازن آب به صورت برج، پستی زمینهای خوزستان، از جمله آبادان و احتمال نفوذ آب شور به مخازن و همچنین افزایش فشار آب بود.[۱]