منطقه هفت تپه

این محوطه باستانی در 15 کیلومتری جنوب‌شرقی شهر شوش قرار دارد و در اصل از 14 تپه تشکیل شده است که به دوره ایلامی میانه یعنی 15 قرن پیش از میلاد تعلق دارند. گستردگی این محوطه باستانی به مراتب باعث جلب توجه کاوشگران مختلف قرار گرفته‌است. اولین عملیات حفاری به سرپرستی دکتر عزت‌الله نگهبان در سال ۱۳۴۴ در این محل آغاز گردید که تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت.

بررسی‌های سطح الارضی که قبلاً «مَک آدامز» در این ناحیه انجام داده بود، گویای این مسئله بودند که این محوطه گسترده باستانی فقط در دوره محدودی مسکونی بوده است. در این منطقه حین عملیات ساختمانی قسمتی از یک دیوار خشتی و طاق آجری نمایان شد و از آن زمان حفاری علمی در منطقه شروع شد و آثار زیادی از دوره ایلامی از دل خاک بیرون آمد.

یکی از آرامگاه‌هایی که حفاری شد به گفته دکتر نگهبان آرامگاه تپتی آهار و ملکه او است و این موضوع در سنگ نبشته‌ای که در محوطه آرامگاه بود نوشته شده است. در آرامگاه سکوی بزرگی ایجاد شده که توسط دیوارچه‌های کوتاهی به سه بخش تقسیم می‌شده است. در بخش شمالی هفت اسکلت قرار داشته، بخش میانی که کوچک‌تر از دو بخش دیگر است، بدون اسکلت و بخش جنوبی دارای دو یا سه اسکلت بوده‌است. در پای سکو در جنوبی‌ترین قسمت آرامگاه، مجاور درب ورودی تعداد ده اسکلت بصورتی بی نظم بر روی هم قرار داشتند. به این ترتیب مجموعاً حدود ۲۱ یا ۲۲ اسکلت در معبد پیدا شده‌اند. تقسیم‌بندی سکوی آرامگاه به بخش‌های مختلف خود گواه اینست که این مقبره برای تدفین اشخاص متعددی ساخته شده و احتمالاً یک آرامگاه شاهی نمی‌باشد.

وجود اسکلت‌های متعدد بر روی سکو و انباشته کردن اسکلت‌های قدیمی در گوشه آرامگاه نیز این مسئله را تأیید می‌کند. با توجه به اکتشافاتی که در نقاطِ مختلفِ منطقه انجام شده‌است، درب ورودی آرامگاه پس از هر تدفین با سنگ یا آجر بسته و در هنگام تدفین‌های بعدی مجدداً باز می‌شده است. مشاهداتی که در هفت تپه شده، نیز حاکی از این مسئله می‌باشد.

به طور کلی در این منطقه گورهای جمعی، مقبره شاهی، تدفین در تابوت، تدفین‌های ساده در کف خانه وتدفین در گور خمره دیده شده است. در ضمن چند سنگ نوشته بسیار بزرگ و متجاوز از هزاران گل نوشته که در هفت تپه کشف شده است نشان از رواج کتابت در این دوره تاریخی میدهد. البته اکثر آنها به زبان اکدی بوده‌اند. مهرهای فراوانی نیز در منطقه کشف شده است. ظروف سفالی، پیکرهای سفالی، اشیای فلزی، سردیس‌های گلی، تابوت ، اندودهای گلی منقوش، اشیای سنگی و اشیای متنوع تزیینی از موارد دیگری هستند که در هفت تپه بسیار کشف شده‌اند.

محوطه هفت تپه احتمالاً همان شهر تیکنی ایلامی است. می‌توان گفت پس از رونق یافتن شوش و چغازنبیل در 1250 سال قبل از میلاد از اهمیت هفت تپه کاسته شد. بقایای زیگوراتی در هفت تپه به صورت مخروبه قرار دارد که احتمالاً در حدود 30 متر ارتفاع داشته است. این زیگورات در کنار موزه قرار دارد که در زمان جنگ تحمیلی بسیار ضربه خورد. در محل دیگری بقایای یک کاخ دیده می‌شود و از آنجا تعداد زیادی گل نوشته بابلی کشف شد. طاقی که در مقبره مشهور هفت تپه وجود دارد قدیمی‌ترین نوع طاق در دوره ایلامی است و از نمونه مشابهش در چغازنبیل، 200 سال قدیمی‌تر است.

http://iranatlas.info/hafttappe/haftteppe.htm

نگارخانه تصاویر

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•