روستای زعن و تپه‌های اطراف آن حدود دو کیلومتر از کرانه رودخانه کرخه فاصله دارد و در هفته اول جنگ به اشغال دشمن درآمد. این منطقه مناسب‌ترین نقطه برای پدافند بود و چنانچه این نقطه از وجود دشمن پاک می‌شد، از تحرک عناصر شناسایی دشمن به آن سوی کرخه جلوگیری و آزادی عمل رزمندگان را در آماده‌سازی رودخانه برای عبور فراهم می‌کرد و از طرفی دشمن از دید مستقیم بر روی رودخانه و سواحل آن محروم می‌شد.
روستای عنکوش نیز در دامنه تپه ابوصلیبی‌خات و جنوب روستای زعن قرار دارد و آزادسازی آن ارتباط زمینی نقاط غرب رودخانه کرخه را تا رقابیه و میشداغ تسهیل می‌کرد. به طور کلی در طول جنگ مجموعه‌ی روستاهای شلیبه، زعن و عنکوش مدخل ورودی شهر شوش از سمت غرب به شمار می‌آمد و از این حیث اهمیت نظامی داشتند. استعداد دشمن در روستای زعن دو گروهان پیاده و مکانیزه برآورد شده بود که از دامنه ارتفاعات ابوصلیبی‌خات با آتش توپخانه و تانک پشتیبانی می‌شد. لذا با هدف ایجاد سر پل مقابل شهر شوش و پاکسازی روستاهای زعن و شلیبه عملیاتی طراحی و آماده اجرا شد.
این عملیات در ساعت 4 بامداد 25/1/1360 آغاز شد و نیروهای عمل کننده بدون آتش تهیه و با رعایت اصل غافل‌گیری از شش نقطه به طور هماهنگ وارد عمل شدند و تا ساعت 8 صبح تلفات و خساراتی به دشمن وارد کردند و آن‌ها را عقب راندند. با آغاز روشنایی روز، دشمن با اجرای آتش شدید، در دو نوبت و هر بار با یک گروهان زرهی پاتک کرد که مقاومت رزمندگان و اجرای به موقع آتش بالگردهای هوا نیروز، آن‌ها را پس از تحمل تلفات و خسارات ناچار به عقب‌نشینی کرد. دشمن در پاتک سوم که با یک گردان پیاده و یک گردان زرهی ایجاد کرد، پس از ساعت‌ها درگیری، مواضع آزاد شده را بار دیگر اشغال کرد و نیروهای خودی به مواضع قبلی بازگشتند. ارتش عراق با استقرار یک گردان مکانیزه در منطقه عنکوش، نزدیک‌ترین نطقه به کرخه را در غرب شوش اشغال کرده بود.
هم زمان با عملیات امام علی (ع) در محور سوسنگرد، رزمندگان محور شوش، به فرماندهی مرتضی صفاری به همراه یک گردان از لشکر 21 حمزه ارتش از ساعت 3:30 بامداد 31/2/1360 وارد عمل شدند و تا ساعت 10:30 موفق شدند با انهدام یک گردان مکانیزه عراق، تپه‌های حد فاصل عنکوش و شلیبه را آزاد کنند. در پی این اقدام دشمن سعی کرد با چند پاتک سنگین مواضع از دست داده را باز پس گیرد، لیکن رزمندگان اسلام با ایستادگی و تقدیم تعدادی شهید و مجروح، پاتک‌های دشمن را خنثی کردند. پیش از عملیات فتح‌المبین در این محور، درگیری‌های متعدد میان گروه‌های گشتی رزمندگان با دشمن روی داد که به کشته شدن تعدادی از نیروهای عراقی در عنکوش منجر شد. در عملیات فتح‌المبین که در فروردین 1361 با هدف آزادسازی بخش وسیعی از مناطق اشغالی در غرب شهرهای شوش، اندیمشک و دزفول به انجام رسید، قرارگاه فجر که هدایت محور عنکوش را بر عهده داشت در مرحله‌ی سوم و چهارم عملیات، این روستا و اراضی غرب آن را تا تنگ رقابیه آزاد نمود.[۱]
پانویس
- ↑ کتاب اطلس جغرافیای حماسی، ص 217 ـ 218